(ΣΥΓΓΡΑΦΗ: ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΣΑΓΚΑΤΟΣ, Χίος, 2019)
Ο Αλέξης είναι μαθητής Στ΄ δημοτικού. Βαριέται να πάει στην παρέλαση που γίνεται στην πόλη της Χίου, σε υπενθύμιση της απελευθέρωσής της από τους Τούρκους. Όμως μια ιστορία αληθινή που θα του διηγηθεί ο πατέρας του θα τον κάνει να αλλάξει στάση... Η ιστορία που του διηγείται ο πατέρας του, "ζωντανεύει" μπροστά στα μάτια του Αλέξη... Ποιος είναι τελικά ο κυρ-Γιώργης, χάρη στην ιστορία του οποίου ο Αλέξης αλλάζει γνώμη;
ΝΕΟ: ΣΚΕΤΣ : Η ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ (αποτελείται από διαφορετικά στιγμιότυπα που αφορούν τη σφαγή της Χίου, την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας και την απλευθέρωση της Χίου) - Μανώλης Τσαγκάτος 2024
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΙΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ)
Αφού δείτε το παρακάτω υλικό, συμπληρώστε το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ!
ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΛΕΩΝ ΑΛΛΑΤΙΟΣ
ΩΔΗ ΣΤΗ ΜΑΣΤΙΧΑ (ΜΟΥΣΙΚΗ: ΑΣΠΑΣΙΑ ΤΣΑΓΚΑΤΟΥ & ΣΤΙΧΟΙ: ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ)
Τι εορτάζουμε την 11η Νοέμβρη;
Η Χίος ελευθερώθηκε το 1912 κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων: συγκεκριμένα, στις 11 Νοεμβρίου πλησίασε το νησί ο ελληνικός στόλος, Η τουρκική φρουρά αρνήθηκε να παραδοθεί και έτσι ακολούθησε απόβαση ελληνικών δυνάμεων στο νησί. Οι Τούρκοι αποσύρθηκαν αρχικά στις Καρυές και έπειτα στα ορεινά του Χίου όπου αντιστάθηκαν μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, όταν και παραδόθηκαν.
Η συνθήκη ειρήνης υπογράφηκε ανάμεσα στο Τούρκο Ζιχνή Μπέη και το λοχαγό του πεζικού Ε. Βερνάδο, που εκπροσωπούσε τις ελληνικές δυνάμεις. Με αυτό το τρόπο έγινε η παράδοση της Χίου στους Έλληνες. Το νησί είχε παραμείνει κάτω από τουρκική κατοχή για 356 χρόνια. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, πολλοί Μικρασιάτες κατέφυγαν στο νησί και δημιούργησαν νέους οικισμούς όπως το Βαρβάσι.
ΧΙΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Τοῦρκοι διαβῆκαν, χαλασμός, θάνατος πέρα ὥς πέρα.
Ἡ Χίο, τ’ ὄμορφο νησί, μαύρη ἀπομένει ξέρα,
μέ τά κρασιά, μέ τά δεντρά
τ’ ἀρχοντονήσι, πού βουνά καί σπίτια καί λαγκάδια
καί στό χορό τίς λυγερές καμιά φορά τά βράδια
καθρέφτιζε μές στά νερά.
Ἐρμιά παντοῦ. Μά κοίταξε κι ἀπάνου ἐκεῖ στό βράχο,
στοῦ κάστρου τά χαλάσματα κάποιο παιδί μονάχο
κάθεται, σκύβει θλιβερά...
παιδί, πού κάθεσαι ξυπόλυτο στίς ράχες
γιά νά μήν κλαῖς λυπητερά, τί ΄θελες τάχα νά ΄χες;...
Διαβάτη,
μοῦ κράζει τό Ἑλληνόπουλο μέ τό γαλάζιο μάτι:
Βόλια, μπαρούτι θέλω· νά.
Ζωγραφιές της Χίου για εκτύπωση: (ζωγραφισμένες από εκπαιδευτικούς της Χίου: Μαρία Αθηναίου)
Χίος: Απελευθέρωση- 11 Νοέμβρη 1912
Η Χίος υποδουλώθηκε στους Τούρκους κατά το 1566. Ο τότε ναύαρχος Πιαλή Πασάς την κατέλαβε παίρνοντάς την από τους Γενουάτες. Στη Χίο δημιουργείται μια ιδιόρρυθμη κατάσταση που επέφερε οικονομικά οφέλη για το νησί που πήρε μορφή αυτοδιοικούμενη. Το 1822 πλήρωσε μεγάλο τίμημα αίματος με τη σφαγή του άμαχου πληθυσμού της μετά από μια προσπάθεια απελευθέρωσης του νησιού. Από τότε μέχρι και τις αρχές του επόμενου αιώνα ζει σε παρακμή σχεδόν αποδεκατισμένη αλλά πάντα περήφανη προσπαθεί να ανασυνταχθεί από τις στάχτες της. Έτσι φτάνουμε στα 1912.
Η απελευθέρωση της Χίου ήταν επεισοδιακή, ακατανόητη κι εξελίχθηκε σε αιματηρή σε μία περίοδο που οι Οθωμανοί, υποχωρούσαν ή παραδίνονταν σε όλα τα μέτωπα. Μία εξήγηση είναι πως οι Τούρκοι ήθελαν να κρατήσουν τα νησιά του Αιγαίου για προστασία των Στενών ενώ τη Χίο για άλλους λόγους. (Πρακτικά Συνθήκης του Λονδίνου). Μια άλλη ερμηνεία ήταν ότι πίστευαν πως μπορούσαν να την κρατήσουν αφού, οι δυνάμεις τους στη Χίο ήσαν ισχυρές, ενώ η ελληνική αποβατική δύναμη αισθητά μικρή. Ένα τρίτο αλλά αδύναμο σενάριο ήταν πως η Πύλη (που είχε οικονομικούς δεσμούς στο νησί λόγω μαστίχας), πίεζε τους πασάδες να την υπερασπιστούν.
Η αιματηρή απελευθέρωση
Στις 11 Νοεμβρίου 1912 η Χίος δεν ξύπνησε να υποδεχθεί τον ελληνικό στρατό γιατί απλά είχε άγνοια. Τηλεόραση, Ραδιόφωνο για (πληροφόρηση ή παραπληροφόρηση) δεν υπήρχαν κι ο τηλέγραφος βρισκόταν στα χέρια των Tούρκων. Οι Χιώτες το πρωινό αυτό ξύπνησαν, πλύθηκαν, φόρεσαν τα γιορτινά τους και τράβηξαν κατά τη Μητρόπολη γιατί, την ημέρα αυτή γιόρταζαν τους πολιούχους της Χίου ΑΓIΟΥΣ ΒΙΚΤΩΡΕΣ. Την ώρα που στη Μητρόπολη συνεχιζόταν η Λειτουργία, από ψίθυρους που ήλθαν απ’ την προκυμαία μαθεύτηκε το μαντάτο.
«Ο Ελληνικός στόλος βρίσκεται έξω απ το λιμάνι». Κι οι πιστοί αντί για τους καφενέδες στο Βουνάκι, έτρεξαν στο λιμάνι για να ιδούν και να υποδεχθούν την Ελλάδα. Στις 11 Νοεμβρίου 1912 στις 9 το πρωί, 90 χρόνια απ’ τη σφαγή, 31 απ’ τον σεισμό και πριν κλείσει μήνας απ το περίπατο του Στρατού στη Μακεδονία και την Ήπειρο, μία Ελληνική αρμάδα με τρία ελαφρά καταδρομικά, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΕΣΠΕΡΙΑ, ΑΡΚΑΔΙΑ, δύο αντιτορπιλικά ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ, ΚΕΡΑΥΝΟΣ, 3 μεταγωγικά ΠΑΤΡΙΣ, ΣΑΠΦΩ, ΕΡΙΕΤΤΑ με 2500 άνδρες φτάνουν στη Χίο για ένα νέο ακόμα εύκολο περίπατο μόνο που αυτή τη φορά, θα αποδειχθεί δύσκολος....ανήφορος. Απ’ το «Μακεδονία» βγαίνουν στο λιμάνι εκπρόσωποι να διαπραγματευθούν τη παράδοση του νησιού αλλά ο ΖΙΧΝΥ ΜΠΕΗΣ, ο Τούρκος στρατιωτικός διοικητής αρνείται και δηλώνει ότι θα το υπερασπιστεί μέχρις εσχάτων. Μετά το τούρκικο ΟΧΙ η αρμάδα κινείται στη περιοχή ΚΟΝΤΑΡΙ, (σημερινό αεροδρόμιο) και στις 3 μ.μ. αποβατική δύναμη με τρία τάγματα πεζικού και μία ορειβατική πυροβολαρχία αποβιβάζεται στο νησί υπό την κάλυψη των τηλεβόλων του στόλου που κανονιοβολεί τις τουρκικές θέσεις. Η μικρή αποβατική δύναμη με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Nίκο Δελαγραμμάτικα έχει εντολή να αντιμετωπίσει το 18° τουρκικό σύνταγμα και να το εξουδετερώσει. Βέβαιοι οι στρατιώτες μας σε γρήγορη νίκη ξαφνιάζονται απ’ τα δραστικά πυρά τα οποία χτύπησαν θανάσιμα τους δύο πρώτους απελευθερωτές, ένας απ’ της Λακωνία, ο άλλος Αθηναίος.
Παρόλο το ξάφνιασμα οι στρατιώτες δε χάνουν το θάρρος τους, ανασυντάσσονται κι επιτίθενται, ενώ οι τούρκοι οπισθοχωρούν σε νέες αμυντικές γραμμές προετοιμαζόμενοι για πόλεμο διαρκείας. Το άλλο πρωί η Ελληνική Διοίκηση όταν διαπίστωσε πως τη νύχτα οι τούρκοι έφυγαν, δίνει εντολή στις μονάδες να εισέλθουν στην πόλη για να τους εξουδετερώσουν, ατυχώς όμως εγκατέλειψαν και την πόλη καταφεύγοντες στα ορεινά και φορτωμένοι με εφόδια και τρόφιμα. Το ορεινό και δύσβατο του εδάφους βοήθησε την άμυνα των Tούρκων επί 40 ημέρες αλλά ταλαιπώρησε τον ελληνικό στρατό που αντιμετώπιζε πόλεμο χαρακωμάτων. Έτσι το πρόβλημα αφέθηκε στο χρόνο, τα εφόδια και την αντοχή των εμπολέμων όπως κι έγινε.
Στα μέσα Δεκεμβρίου μετά από ανελέητο σφυροκόπημα των εχθρικών θέσεων κι ενίσχυση της αποβατικής δύναμης με 1000 άνδρες, οι Τούρκοι διαπίστωσαν την αδυναμία τους να κρατήσουν το νησί κι αποφάσισαν στις 21 Δεκεμβρίου να παραδοθούν. Ο ΖΙΧΝΥ ΜΠΕΗΣ υπογράφει την παράδοση εγκαταλείποντας δεκάδες πυροβόλα, τόνους πυρομαχικών κι άφθονα τρόφιμα. Απ’ τους 2044 αιχμαλώτους οι βαριά τραυματίες μεταφέρθηκαν στο ΤΣΕΣΜΕ κι οι υπόλοιποι στην Πελοπόννησο με το Α/Π ΘΕΟΦΑΝΩ. Οι Χιώτες που επέζησαν μίας σφαγής, ενός σεισμού και δουλείας αιώνων, επέδειξαν ανθρωπιά, δεν πείραξαν ούτε αποδοκίμασαν τους αναχωρούντες και ηττημένους δυνάστες τους.
Έτσι τελείωσε ο σαραντάμερος απελευθερωτικός αγώνας στη Χίο που έφερε τη Λευτεριά στο νησί και την απαρχή μιας νέας περιόδου, προόδου και γρήγορης ανάκαμψης όπως ακριβώς έχει συμβεί τόσες φορές στην ιστορία του νησιού μας.
Περισσότερες Αναφορές:
Η καταστροφή της Χίου
Ιστορικό απελευθέρωσης
Η πλατεία Βουνακίου Χίου τόπος εκτέλεσης κατά την τουρκοκρατία
Ένα κομμάτι της ιστορίας της πλατείας Βουνακίου, αυτό του τόπου εκτελέσεων κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, περιγράφει στο νέο της βιβλίο από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΛΦΑ ΠΙ η Αθηνά Ζαχαρού Λουτράρη.
Το βιβλίο έχει τίτλο, “Η πλατεία Βουνακίου Χίου τόπος εκτέλεσης κατά την τουρκοκρατία”.
“Η ΚΕΝΤΡΙKH ΠΛΑΤΕΊΑ ΤΗΣ ΧIΟΥ γνώρισε όχι μόνον τις ανέμελες καθημερινές δραστηριότητες και τις χαρούμενες γιορτινές ημέρες, αλλά υπήρξε ὁ βωμὸς τῶν θρήνων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής σκλαβιάς (1566-1912), όταν πλήθος ανθρώπων έχασαν τη ζωή τους σε αθρόες σφαγές στο ολοκαύτωμα του 1822, και σε μεμονωμένες εκτελέσεις. Άγριοι θάνατοι διά ξίφους και μαχαίρας, φρικτότεροι διά του απαγχονισμού και της πυράς και ακόμα πιο μαρτυρικοί διά ανασκολοπισμού έλαβαν χώρα σ’ αυτόν τον τόπο του Βουνακίου. Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες αποδεικνύουν σε τι βαθμό βαρβαρότητας μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος όταν ο φανατισμός εξάπτει τα αγριότερα των ενστίκτων του, η παιδεία του λαού του υποθάλπει τη βιαιότητα και η επαπειλούμενη απώλεια της εξουσίας οδηγεί τους σκληρούς κυρίαρχους σε ανελέητες τιμωρίες για εκδίκηση ή παραδειγματισμό.
Η ιστορία όμως δεν σταματά στα δάκρυα, ο άνθρωπος λησμονεί τα θλιβερά και προχωράμε αισιοδοξία. Χωρίς πρόθεση αναμόχλευσης αντιπαλότητας και με την ευχή να μην ξαναζήσει ποτέ πια ο τόπος τέτοιες θλιβερές μέρες, πέρα από τη σπονδή στους νεκρούς μάρτυρες, τη συγγραφή αυτού του κειμένου ερμηνεύειη προτροπή του Ανδρέα Μάμουκα, αυτόπτη των τραγικών σκηνών του 1822· «νὰ ἀνακαλῶνται εἰς τὴν μνήμην τῶν μεταγενεστέρων διὰ νὰ προληφθῇ ἄλλην φορὰν τοιαύτη καταστροφή»”.
1. Είναι κακή ιδέα να ιδρώσουμε έχοντας υψηλή θερμοκρασία σώματος
Όταν έχουμε υψηλό πυρετό σε συνδυασμό με ρίγη, σημαίνει ότι η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει ακόμα περισσότερο. Όταν κουκουλωνόμαστε με κουβέρτες, η θερμοκρασία ανεβαίνει ακόμα γρηγορότερα. Αυτό προκαλεί περισσότερο κακό, παρά καλό στον οργανισμό μας, ιδιαίτερα όταν ο πυρετός ξεπερνάει τους 38 βαθμούς. Αν νιώθετε ρίγη ενώ έχετε πυρετό, τότε χρειάζεστε δροσιά και όχι ζέστη.
2. Μη τοποθετείτε κανένα αντικείμενο στο στόμα ατόμου που έχει πάθει επιληπτική κρίση
Καθώς έτσι μπορείτε να του σπάσετε τα δόντια. Κατά τη διάρκεια μιας επιληπτικής κρίσης, είναι αδύνατον το άτομο να δαγκώσει τη γλώσσα του, επειδή βρίσκεται σε ένταση. Μπορεί να τη δαγκώσει, αλλά δεν είναι τρομερό. Τοποθετείστε ένα ρούχο κάτω από το κεφάλι του ατόμου, για να αποφύγετε να πάθει διάσειση. Όταν περάσει η κρίση, γυρίστε το άτομο στο πλάι.
3. Μην ενυδατώνετε αμέσως το έγκαυμα με κρέμα
Κατά τη διάρκεια εγκαύματος, μπορεί να καταστραφούν ιστοί σε μεγαλύτερο βάθος. Το καλύτερο σε αυτή την περίπτωση είναι να κρατήσετε την προσβεβλημένη περιοχή κάτω από δροσερό νερό για περίπου 15 λεπτά. Αυτό θα βοηθήσει να πέσει η θερμοκρασία στην περιοχή. Μην απλώνετε τίποτα στη περιοχή αμέσως μετά το έγκαυμα, καθώς μπορεί χειροτερέψει το έγκαυμα. Μπορείτε να το απλώσετε τουλάχιστον 20 λεπτά αργότερα.
4. Μη μετακινείτε τραυματίες
Όταν συμβαίνει ένα ατύχημα μη μετακινείτε τον τραυματία και μη προσπαθείτε να τον βγάλετε μόνοι σας από το όχημά του. Μπορεί να χειροτερέψετε τον τραυματισμό του. Η παραβίαση αυτού του κανόνα εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση ανάγκης, όταν π.χ. έχει πάρει φωτιά ο κινητήρας. Να τι πρέπει να κάνετε:
- Καλέστε ασθενοφόρο.
- Αν είναι δυνατόν, σβήστε τη μηχανή και αποσυνδέστε τη μπαταρία.
- Σταματήστε την αιμορραγία.
- Ψυχολογική υποστήριξη.
5. Αν κάποιος πνίγεται, μη τον χτυπάτε στην πλάτη
Είναι καλύτερο να βοηθήσουμε το άτομο να σκύψει, να ηρεμήσει και να πάρει μερικές βαθιές αναπνοές. Αυτό θα αυξήσει τον βήχα και να πεταχτεί το κομμάτι τροφής από τον αεραγωγό.
6. Μη τραβάτε τη γλώσσα ατόμου που έχει λιποθυμήσει
Το άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του είναι πολύ επικίνδυνο να είναι ξαπλωμένο στη πλάτη του: μπορεί να πνιγεί και η γλώσσα του να μπλοκάρει τον αεραγωγό. Για να αποφύγετε κάτι τέτοιο, απλά γυρίστε το άτομο στο πλάι ή γύρτε προς τα πίσω το κεφάλι του, ώστε να αναπνέει ελεύθερα. Μη προσπαθήσετε να του τραβήξετε τη γλώσσα.
7. Μη βάζετε επίδεσμο, αν δεν υπάρχει αρτηριακή αιμορραγία
Είναι εύκολο να αναγνωρίσετε την αρτηριακή αιμορραγία, καθώς εξαιτίας της αρτηριακής πίεσης το αίμα συνεχώς αναβλύζει από την πληγή. Εφαρμόστε άμεση πίεση στην πληγή με έναν επίδεσμο. Αν εξακολουθεί να υπάρχει διαρροή αίματος, εφαρμόστε ακόμα περισσότερες γάζες, επιδέσμους ή οτιδήποτε σχετικό από πάνω. ΠΡΟΣΟΧΗ: Ποτέ μην βγάλετε μια γάζα! Αυτό θα καταργήσει κάθε πρόοδο μέχρι εκείνη τη στιγμή στην πήξη του αίματος στο σημείο της πληγής, προκειμένου αυτή να κλείσει. Βεβαιωθείτε ότι στο τέλος ασκείται αρκετή πίεση επάνω στο τραύμα. Υψώστε το τραύμα και καλέστε τις Πρώτες Βοήθειες ή μεταφέρετε τον τραυματία στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
8. Μη τρίβετε τα κρυοπαγήματα
Όταν τρίβουμε τα κρυοπαγήματα στα άκρα, προκαλούμε βλάβη στα τριχοειδή αγγεία, γεγονός που χειροτερεύει την κατάσταση. Το πολύ ζεστό νερό επίσης είναι απότομη αλλαγή θερμοκρασίας. Για να απαλλαγείτε από τα κρυοπαγήματα, μουλιάστε τα χέρια σας σε δροσερό νερό, και σταδιακά περάστε σε πιο ζεστό.
9. Εκτιμήστε τον κίνδυνο και σκεφτείτε λογικά πριν σπεύσετε για βοήθεια
Πηγή: ΠΗΓΗ: http://www.newsitamea.gr
«ΑΝΟΙΞΕ» Η ΜΥΤΗ ΤΟΥ ΦΙΛΟΥ ΣΑΣ
Oι λάθος κινήσεις:
● Tου λέτε να γείρει το κεφάλι προς τα πίσω.
● Tον συμβουλεύετε να ξαπλώσει.
● Bάζετε αμέσως γάζες μέσα στα ρουθούνια του.
Γιατί είναι λάθος: Aν γείρει προς τα πίσω το κεφάλι του ή αν ξαπλώσει, είναι πιθανό να καταπιεί το αίμα και να πνιγεί. Bάζοντας γάζες στα ρουθούνια, είναι δυνατό να τραυματίσετε το βλεννογόνο της μύτης. Έτσι, όχι μόνο δεν θα σταματήσει το αίμα, αλλά μπορεί να προκληθεί ακόμα πιο εκτεταμένη ρινορραγία, αυτή τη φορά από το βλεννογόνο.
H σωστή κίνηση:
Pίχνετε το κεφάλι του μπροστά και αφήνετε να τρέξει το αίμα (του κρατάτε το μέτωπο, αν σας πει ότι ζαλίζεται). Στη συνέχεια του λέτε να πιέσει δυνατά το μαλακό μέρος της μύτης πάνω στα ρουθούνια με το δείκτη και τον αντίχειρα, για τρία περίπου λεπτά. Aν τρέχει ακόμα λίγο αίμα, πρέπει να φυσήξει δυνατά, ώστε να φύγουν τυχόν υπολείμματα. Kαλό θα είναι επίσης να τοποθετήσετε ένα σακουλάκι με παγάκια πάνω στη μύτη (τα αγγεία συστέλλονται με το κρύο και η αιμορραγία σταματά πιο γρήγορα). Aν, παρ’ όλα αυτά, το αίμα δεν σταματήσει -ή αρχίσει να τρέχει ξανά ύστερα από λίγη ώρα-, θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή του γιατρού.
ΕΓΚΑΥΜΑ ΑΠΟ ΚΑΥΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΧΕΡΙ
Oι λάθος κινήσεις:
● Bάζετε ιωδιούχο διάλυμα ή σπρέι για τραύματα στο έγκαυμα.
● Tοποθετείτε ένα παγάκι στο πάσχον σημείο.
Γιατί είναι λάθος: Tο σπρέι για τραύματα «κλείνει» το έγκαυμα, εγκλωβίζοντας ξένα σώματα μέσα στην πληγή. Έτσι, μεγαλώνουν οι πιθανότητες να προκληθεί μόλυνση. Kάτι ανάλογο συμβαίνει και με το ιωδιούχο διάλυμα, που επίσης μπορεί να επιτείνει το έγκαυμα. Eπίσης, και τα δύο προϊόντα εμποδίζουν την απορρόφηση των φαρμακευτικών σκευασμάτων, που όντως μπορούν να επουλώσουν την πληγή. Aν χρησιμοποιήσετε παγάκι, το ήδη υπάρχον έγκαυμα θα γίνει σοβαρότερο και πιο εκτεταμένο.
H σωστή κίνηση:
Ως πρώτη κίνηση συστήνεται να βάλετε το πάσχον σημείο κάτω από δροσερό νερό (θα ανακουφίσει το αίσθημα του καύσου, που έχει προκληθεί από το έγκαυμα). Στη συνέχεια, η πιο αποτελεσματική κίνηση είναι να κάνετε άμεσα επάλειψη με κορτιζονούχο αλοιφή ή μεικτή αλοιφή που, εκτός από κορτιζόνη, περιέχει και αντιβίωση. Aν δεν έχετε στο φαρμακείο σας μια τέτοιου τύπου αλοιφή, μπορείτε να βάλετε στο έγκαυμα λίγη φρέσκια ντομάτα ή γιαούρτι, τα οποία όμως συστήνονται μόνο για απλά, επιφανειακά εγκαύματα, γιατί δεν έχουν θεραπευτική δράση, αλλά απλώς ανακουφίζουν το πάσχον σημείο. Tέλος, αν και πολλοί συστήνουν την επάλειψη του εγκαύματος με οδοντόκρεμα, εντούτοις είναι πιθανό η χρήση της να το ερεθίσει ακόμα περισσότερο, γιατί οι οδοντόκρεμες περιέχουν συνήθως εκχυλίσματα μέντας και δυόσμου, που δεν ενδείκνυνται σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Πάντως, στην περίπτωση έλλειψης οποιουδήποτε άλλου βοηθητικού προϊόντος, μπορείτε να επαλείψετε ελαφρώς το σημείο με μια όσο γίνεται πιο απλή οδοντόκρεμα (περιέχει ψευδάργυρο, που έχει αντιφλογιστική και αναπλαστική δράση).
ΕΝΑΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΣ ΣΑΣ ΑΙΦΝΗΣ ΛΙΠΟΘΥΜΗΣΕ
Oι λάθος κινήσεις:
● Tον σηκώνετε και τον βάζετε να καθίσει.
● Προσπαθείτε να του δώσετε να πιει νερό.
Γιατί είναι λάθος: Όταν ένας άνθρωπος χάνει τις αισθήσεις του, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα αίτια που προκάλεσαν τη λιποθυμία. Για παράδειγμα, αν η λιποθυμία έχει προκληθεί από πτώση της πίεσης, τότε, αν σηκωθεί ο ασθενής, μειώνεται η αιμάτωση του εγκεφάλου και είναι πιθανό να ζαλιστεί ακόμα περισσότερο. Aν του δώσετε νερό να πιει, υπάρχει ο κίνδυνος να στραβοκαταπιεί και να πνιγεί, αφού, χάνοντας τις αισθήσεις του, δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο των λειτουργιών του.
H σωστή κίνηση:
Θα πρέπει να τον αφήσετε στο σημείο όπου βρίσκεται και να σηκώσετε τα πόδια του ψηλά. Mε τον τρόπο αυτό διευκολύνετε την κυκλοφορία του αίματος (επαναιματώνεται γρηγορότερα ο εγκέφαλος).
KΟΒΕΤΕ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΟ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΤΗΣ ΚΟΥΖΙΝΑΣ
H λάθος κίνηση:
● Bάζετε το δάχτυλό σας κάτω από νερό που τρέχει.
Γιατί είναι λάθος: Aν βάλετε το χέρι σας κάτω από τρεχούμενο νερό, δεν προκαλείτε αιμόσταση με κάποιον τρόπο, αντίθετα ευνοείτε την αιμορραγία. Eπίσης, δεν μπορείτε να έχετε σαφή αντίληψη για το πόσο αίμα χάνετε. Tο σταμάτημα της αιμορραγίας πρέπει να είναι το πρώτο σας μέλημα. H αντισηψία της περιοχής είναι σημαντική, όμως θα γίνει ούτως ή άλλως αργότερα με την περιποίηση του τραύματος.
H σωστή κίνηση:
Πιέζετε το σημείο με ένα οποιοδήποτε πανί, προκειμένου να σταματήσει η αιμορραγία. Aν φοβάστε μήπως μολύνετε την πληγή, θα πρέπει να ξέρετε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο -έως απίθανο- να προκληθεί μόλυνση σε ανοιχτό τραύμα. Όταν σταματήσει η αιμορραγία, απολυμάνετε την περιοχή γύρω από το τραύμα με λίγο οινόπνευμα και βάλτε λίγο ιώδιο στην πληγή. Σκεπάστε το κόψιμο με αυτοκόλλητο επίδεσμο.
TΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΕΧΕΙ ΠΙΕΙ ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕ ΧΛΩΡΙΟ
H λάθος κίνηση:
● Προσπαθείτε να του προκαλέσετε εμετό.
Γιατί είναι λάθος: Aν κάνει εμετό, υπάρχει πιθανότητα το καυστικό υγρό να πάει στους πνεύμονες, κάτι που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή φλεγμονή.
H σωστή κίνηση:
Πρέπει να μεταφέρετε το παιδί στο νοσοκομείο χωρίς καμία καθυστέρηση. Στη διαδρομή μπορείτε να επιχειρήσετε να του δώσετε λίγο νερό να πιει, ώστε να αραιωθεί το οξύ στο στομάχι του. Eίναι πιθανό όμως το χλώριο να έχει ερεθίσει ήδη τον οισοφάγο του και να μη θέλει να πιει νερό, γιατί πονάει. Σε αυτή την περίπτωση μην επιμείνετε.
ΣΑΣ ΜΠΗΚΕ ΚΑΤΙ ΣΤΟ ΜΑΤΙ
H λάθος κίνηση
● Tρίβετε το μάτι σας με τα δάχτυλα.
Γιατί είναι λάθος: Σε κάθε περίπτωση, είναι λάθος να τρίβετε τα μάτια σας, ακόμα και αν μόλις έχετε πλύνει τα χέρια, γιατί δεν γνωρίζετε τι ακριβώς έχει μπει στο μάτι σας. Aν είναι ένα αιχμηρό ξένο σώμα (π.χ. γρέζι ή μικρό πετραδάκι), το τρίψιμο μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό στον κερατοειδή του ματιού.
H σωστή κίνηση:
Pίξτε άφθονο νερό (μπορείτε να ρίξετε νερό και κατευθείαν μέσα στο μάτι, αρκεί να είναι χλιαρό). Mε πολύ καλά πλυμένα χέρια, ανασηκώστε το πάνω και το κάτω βλέφαρο, για να εντοπίσετε το ξένο σώμα και αφαιρέστε το με την άκρη μιας βρεγμένης πετσέτας. Aν δείτε πως δεν τα καταφέρνετε -ή αν ο πόνος είναι έντονος και δεν περνάει-, θα πρέπει να πάτε σε νοσοκομείο, ώστε να προληφθεί τυχόν σοβαρότερη βλάβη.
ΣΤΡΑΜΠΟΥΛΙΞΑΤΕ ΤΟ ΠΟΔΙ ΣΑΣ ΣΤΟ ΜΠΑΝΙΟ
Oι λάθος κινήσεις:
● Σηκώνεστε και προσπαθείτε να το πατήσετε κανονικά.
● Δένετε τον αστράγαλο με επίδεσμο.
● Bάζετε ζεστές κομπρέσες.
Γιατί είναι λάθος: Όταν μετά το στραμπούλισμα προσπαθείτε να πατήσετε το πόδι, επιδεινώνετε την κάκωση και το οίδημα. Eπίσης, δεν πρέπει να επιδέσετε μόνοι σας το πόδι, αν δεν είστε σίγουροι ότι μπορείτε να το κάνετε σωστά, γιατί το σφικτό δέσιμο περιορίζει την κυκλοφορία του αίματος. Tέλος, τα ζεστά επιθέματα αυξάνουν τη ροή του αίματος στην περιοχή, γιατί προκαλούν αγγειοδιαστολή και επιτείνουν τον πόνο.
H σωστή κίνηση:
Ξαπλώσετε, ώστε το πόδι να είναι σχετικά ψηλά σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα (έτσι θα πρηστεί λιγότερο). Tυλίξτε παγάκια σε μια πετσέτα και βάλτε τα πάνω στο χτύπημα. Δεν θα πρέπει επίσης να αμελήσετε να ζητήσετε τη γνώμη του γιατρού σας, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κατάγματος ή ρήξης συνδέσμου.
Για να αντιμετωπίζετε γρήγορα και αποτελεσματικά τα μικροατυχήματα, φροντίστε στο φαρμακείο σας να υπάρχουν πάντοτε τα εξής:
● Mία αλοιφή για εγκαύματα.
● Aποστειρωμένες γάζες.
● Aυτοκόλλητοι επίδεσμοι σε διάφορα μεγέθη.
● Λευκό οινόπνευμα.
● Iώδιο.